2019 najaar “Wat is de mens?” of wie zijn wij eigenlijk?
Een hedendaags antwoord op de vraag van Kant.
Met de Verlichting begint een zoektocht naar de rol en betekenis van de mens. De mens is nu maat der dingen, homo deus en levend in het antropoceen. Het doel van de Verlichting werd door Kant beschreven als ‘het uittreden uit onze zelfverschuldigde onmondigheid’. Vandaag de dag is er eerder een roep om enige terughoudendheid in de behoefte van iedereen om over alles een mening te ventileren. Kant zei ook ‘heb de moed je verstand te gebruiken’ en collectief is dat gelukt. We hebben een enorm technisch vermogen dat ons in welvaart laat leven, maar we kunnen individueel deze overvloed aan kennis niet meer begrijpen en doorzien. In tegenstelling tot de encyclopedisten geloven we niet meer dat iedereen alle kennis tot zich kan nemen. Maar we kunnen niet niet handelen. Dus is de vraag; hoe leef je als zelfverantwoordelijk redelijk wezen in een wereld die je begrip te boven gaat? Dat zet de erfenis van de Verlichting op scherp.
Om een antwoord te kunnen vinden op de Kantiaanse vraag ‘wat is de mens?’ gebruiken we het helder geschreven boek van Ger Groot ‘De geest uit de fles’. Aan de hand van een cultuurfilosofische geschiedenis leidt hij ons door de wording van de moderne mens. In de colleges zullen wij de daarbij behorende filosofisch connotaties bespreken. Om de nieuwe onoverzichtelijkheid van het heden en de toekomst aan te kunnen is het zinvol om helderheid te krijgen in het web waaruit ons huidige zelfbeeld is gesponnen.
Boek Ger Groot, Lemniscaat 9789047709435 mei 2017 Hardcover 360 pagina’s (Tekstgedeelten uit het boek zijn verplichte literatuur. Verder is er aanvullend materiaal op de website voor diegenen die zich verder in een onderdeel willen verdiepen.)
Deze cursus gaat plaatsvinden in Amsterdam (maandagochtend), Groningen (woensdagochtend) en Sneek(vrijdagochtend).
Inhoud van de tien colleges:
College 1 Inleiding
College 2 Goden, voorouders en subject
College 3 Goede of slechte mensen
College 4 Het subject en de burger
College 5 De mens en zijn geschiedenis
College 6 Het individu en de anderen
College 7 De mens en zijn zelfbeeld na de twee wereldoorlogen
College 8 Het subject als construct of product
College 9 Taal en de mens
College 10 De mens, het gelaat van zand aan de rand van de zee?